Houthem

Houthem (L) ist ein Kirchdorf im Süden der Niederländischen Provinz Limburg. Houthem ist Teil der Gemeinde Valkenburg aan de Geul und liegt zirka 6 Kilometer nordöstlich von Maastricht. In den vier Kernen Houthem, Sint Gerlach, Vroenhof und Strabeek wohnen ungefähr 1600 Einwohner. Houthem liegt an der Durchgangsstraße von Meerssen nach Valkenburg.

Geschichte

Die ältesten Fünde menschlichter Bewohnung stammen aus der Zeit der Römer. Auf einer Höhe an der Nordseite des Geultals und Houthem hat man die Reste gefunden einer Römischen Villa. Diese Villa findet man unter Römische Villa Houthem-Rondenbos.
Die erste schriftliche Erwähnung stammt aus dem Jahre 1096 in einer Urkunde. Im 12. Jahrhundert lebte hier ein Einsiedler namens Gerlachus. Er starb um das Jahr 1164. Schon bald entstand um sein Grab eine Verehrung. Noch im gleichen jahrhundert gründeten die Norbertiner ein Kloster in Houthem. Anfangs ein Doppelkloster, entwickelte dieses Kloster sich zum Stift für adelige Frauen.
Im 18. Jahrhundert wurden Kirche und Kloster umgebaut. Die Kirche ist ein spätes Beispiel barocker Architur. Gewölbe und Wände sind bemalt mit Fresken des Süddeutschen Malers Johann Adam Schöpf. Die Fresken zeigen das Leben des hl. Gerlachus.

De Norbertinessen bleven het klooster bewonen tot aan het Verdrag van Fontainebleau. Daarna stond het geruime tijd leeg, totdat het door de Fransen aan de meest biedende werd verkocht. Het klooster veranderde in een adellijk woonhuis. De kerk werd verkocht aan de gemeente Houthem en werd uiteindelijk parochiekerk. Het landgoed rondom het klooster is thans een luxe hotel en restaurant met Kneipp-kuurbaden.

De oorspronkelijke parochiekerk was gewijd aan Sint-Martinus en lag in het oudste deel van Houthem, de kern Vroenhof. Hier werden restanten van een Romeinse weg aangetroffen. De Sint-Martinuskerk werd in de jaren twintig afgebroken. Op de fundamenten werd in 1929 een nieuwe kerk gebouwd die als kapel van een bejaardentehuis dienst ging doen.

Houthem was een zelfstandige gemeente tot het op 1 oktober 1940 bij een gemeentelijke herindeling opging in de gemeente Valkenburg. In juli 1941 werd die gemeente hernoemd tot de gemeente Valkenburg-Houthem, die bij gemeentelijke herindelingen in 1982 opging in de gemeente Valkenburg aan de Geul. Bezienswaardigheden

Het landgoed Sint Gerlach en de Sint-Gerlachuskerk zijn momenteel de bekendste bezienswaardigheden van het dorp. Bij de kerk ligt ook een museum en een kapel met mozaïekwerk van de kunstenares Van Vlijmen. Bij het landgoed worden geregeld beeldententoonstellingen georganiseerd. Op het landgoed ligt ook het Gerlachusputje.

De kern Sint Gerlach is beschermd dorpsgezicht, vanwege de aanwezigheid van diverse boerderijen van het zogeheten gesloten type. In de kern Strabeek bevindt zich een oud wegkapelletje, vermoedelijk uit de zeventiende eeuw. Verder is het dorp bekend om zijn natuurschoon. In de omgeving liggen nog diverse hellingbossen (waaronder op de noordhelling van het Geuldal het Kloosterbosch) en het natuurontwikkelingsgebied Ingendael.

In 2007 werd de Ronald McDonald Kindervallei geopend, een vakantieverblijf voor gehandicapte kinderen, naar een ontwerp van de Oostenrijkse kunstenaar Friedensreich Hundertwasser in samenwerking met architect Heinz Springmann.

In Houthem staat bovendien het enige overgebleven houten stationsgebouw van Nederland. Het dateert uit 1903. Bereikbaarheid

Houthem is bereikbaar per weg en per spoor. De trein stopt op station Houthem-Sint Gerlach.